Czy pracodawca może rozwiązać układ zbiorowy pracy i wprowadzić regulamin wynagradzania?
 

Pracodawca może wypowiedzieć układ zbiorowy pracy, który ulegnie rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia.


 

Zgodnie z art. 2417 § 1 Kodeksu pracy - dalej k.p. układ zbiorowy pracy rozwiązuje się: na podstawie zgodnego oświadczenia stron, z upływem okresu, na który został zawarty, z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron. Pracodawca może zatem wypowiedzieć układ zbiorowy pracy, który ulegnie rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Na mocy wyroku TK z dnia 18 listopada 2002 r. K 37/01 (OTK-A 2000, nr 6, poz. 82) za niezgodny z art. 59 ust. 2 Konstytucji uznany został przepis art. 2417 § 4 k.p., w myśl którego pomimo rozwiązania układu do czasu wejścia w życie nowego układu stosowało się postanowienia układu dotychczasowego. Obecnie rozwiązanie układu zbiorowego pracy otwiera drogę do nowego uregulowania kwestii objętych układem zbiorowym pracy. W przypadku, gdy chodzi o warunki wynagradzania, u pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników, jeżeli nie zostanie zawarty nowy układ zbiorowy pracy, warunki wynagradzania powinny zostać uregulowane w regulaminie wynagradzania. Niekorzystna dla pracowników zmiana warunków wynagradzania wynikających z rozwiązanego układu zbiorowego pracy będzie jednak wymagała dokonania wypowiedzeń zmieniających lub zawarcia z pracownikami porozumień zmieniających – zastosowanie będzie w tym przypadku znajdował art. 24113 § 2 k.p. Potwierdza to uchwała SN z dnia 29 września 2006 r. II PZP 3/06, (OSNP 2007, nr 13-14, poz. 181), w której SN stwierdził, że art. 24113 § 2 zdanie drugie ma zastosowanie do wypowiedzeń wynikających z układu zbiorowego pracy warunków umowy o pracę w razie rozwiązania tego układu, także wtedy, gdy nie został on zastąpiony nowym układem. Stosowanie art. 24113 § 2 k.p. oznacza, że przy dokonywaniu wypowiedzeń wynikających z rozwiązanego układu warunków pracy lub płacy nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność wypowiedzenia, czyli przepisów o szczególnej i powszechnej ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę (wyrok SN z 14 lutego 2006 r. III PK 109/05, OSNP 2007 r. nr 1-2, poz. 5). Konieczność zastosowania art. 24113 § 2 wynika także z art. 772 § 5 k.p., który w odniesieniu do wejścia w życie regulaminu wynagradzania nakazuje jego odpowiednie stosowanie. Należy jednak zauważyć, że wiele będzie zależało od postawy związków zawodowych. Zgodnie z art. 2412 § 3 pkt 3 k.p. strona uprawniona do zawarcia układu nie może odmówić żądaniu drugiej strony podjęcia rokowań w celu zawarcia układu zbiorowego pracy, jeżeli żądanie to zostało zgłoszone nie wcześniej niż 60 dni przed upływem okresu, na jaki układ został zawarty, albo po dniu wypowiedzenia układu. Oznacza to, że jeżeli po dniu wypowiedzenia układu zbiorowego pracy związek zawodowy wystąpi z żądaniem podjęcia rokowań nad zawarciem nowego układu zbiorowego pracy, pracodawca powinien do rokowań tych przystąpić i prowadzić je w dobrej wierze. Poza tym, uregulowanie warunków wynagradzania w drodze regulaminu wynagradzania również wymaga współdziałania z zakładową organizacją związkową. Zgodnie z art. 772 § 4 k.p. jeżeli u pracodawcy działa zakładowa organizacja związkowa pracodawca uzgadnia z nią treść regulaminu wynagradzania. Należy mieć na uwadze, że końcowy rezultat działań podejmowanych przez pracodawcę zależeć będzie nie tylko od woli samego pracodawcy, ale również od postawy działających u niego związków zawodowych.