W tym roku firmy po raz kolejny rozliczą się z dni wolnych przypadających w sobotę. Jest to efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2012 r. (sygn. akt K 27/11), który uznał za niezgodne z Konstytucją przepisy nakazujące tego nie robić. Działały one na mocy zmian wprowadzonych w 2011 roku, kiedy jako dzień wolny wprowadzono święto Trzech Króli.

Dzień wolny święto w sobotę

Obecnie znajduje zastosowanie art. 130 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy – dalej k.p, który stanowi, że każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Pierwszą okazją do oddania dnia wolnego będzie święto przypadające 15 sierpnia, zaś kolejną - 26 grudnia, czyli drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. Zgodnie z przepisami, dzień wolny powinien zostać oddany do końca okresu rozliczeniowego.

Z konstrukcji instytucji okresu rozliczeniowego wynika, że służy ona rozliczaniu czasu pracy w ramach tego okresu. „Oddawanie” dnia wolnego w innym okresie rozliczeniowym nie jest możliwe, gdyż pracodawca rozlicza pracownikowi czas pracy, w tym godziny nadliczbowe, w ramach jednego okresu rozliczeniowego, w którym godziny nadliczbowe wystąpią - tłumaczy Magdalena Rycak, ekspert Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

 

Dzień wolny z tytułu święta przypadającego w sobotę dla pracowników zatrudnionych przez przeciętnie 5 dni w tygodniu pracodawca powinien wyznaczyć w przyjętym u siebie okresie rozliczeniowym. Udzielenie dnia wolnego z tego tytułu może zatem nastąpić zarówno przed dniem świątecznym obniżającym wymiar czasu pracy, jak też po takim dniu. Jeśli zatem u pracodawcy obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy liczony od stycznia, to udzielenie dnia wolnego za 15 sierpnia w czerwcu będzie niezgodne z prawem. Pracodawca, który chce wyznaczyć dzień wolny przed ww. świętem może tego dokonać np. w lipcu.

Warto wspomnieć, że system czasu pracy, w jakim są zatrudnieni pracownicy, w żaden sposób nie wpływa na powyższe zasady. Reguła jest jasna - święto obniża wymiar czasu pracy, jeżeli pracownik wykonuje pracę przeciętnie pięć dni w tygodniu.

Decyduje pracodawca

Dzień wolny za święto przypadające w sobotę pracodawca wyznacza samodzielnie. Wobec tego szef nie ma obowiązku uwzględniać prośby pracownika, jeżeli ten wnioskuje o inny dzień niż wyznaczony odgórnie.

Jak tłumaczy Magdalena Rycak, na pracodawcy spoczywa także obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy pracownika do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą - art. 149 § 1 k.p. Karta ewidencji czasu pracy powinna być prowadzona odrębnie dla każdego pracownika.

 

W ewidencji czasu pracy można zaznaczyć w sposób przyjęty przez pracodawcę, że dany dzień jest dniem wolnym udzielonym w zamian za święto przypadające w sobotę (np. skrótem WŚ) - dodaje ekspert Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Marta Schodzińska