W związku ze świętami pracodawca planuje zakupić dla każdego pracownika elektroniczne karty płatnicze, które są wydawane na okaziciela (ich użytkownikami są pracownicy). Karty te, mogą być realizowane w określonych placówkach, pracownicy mogą również wypłacić gotówkę. Karty zostaną zróżnicowane co do wartości i przyznane według kryteriów socjalnych z ZFŚS. Czy w świetle obowiązujących przepisów i najnowszych interpretacji podatkowych karty te będą zwolnione z opodatkowania do kwoty 380 zł w roku? Czy Ministerstwo Finansów zmieniło interpretację i w obecnym stanie prawnym uznaje, że rzeczowymi świadczeniami nie są karty i są to "inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary i usługi" (zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f.)?

Odpowiedź 

Elektroniczne karty przedpłacone finansowane z ZFŚS, realizowane w związku z finansowaniem działalności socjalnej, zgodnie z zasadami, o których mowa w przepisie art. 8 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) - dalej u.z.f.ś.s., korzystają ze zwolnienia wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., do wysokości limitu określonego w tym artykule.

Na podstawie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f., zwalnia się od podatku dochodowego wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Skorzystanie ze zwolnienia możliwe jest, jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:

1) świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego lub świadczenia pieniężnego,

2) świadczenie ma związek z finansowaniem działalności socjalnej określonej w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,

3) źródłem finansowania są w całości środki z ZFŚS lub funduszy związków zawodowych,

4) wartość tych świadczeń nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł.

W sytuacji opisanej w pytaniu pojawia się wątpliwość czy elektroniczne karty płatnicze mogą być uznane za świadczenie pieniężne, które jeśli w całości zostanie sfinansowane z ZFŚS może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f.

Jak wynika z przepisów art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) - dalej u.p.b. rozliczenia pieniężne przeprowadza się gotówkowo lub bezgotówkowo za pomocą papierowych lub informatycznych nośników danych. Rozliczenia bezgotówkowe mogą być przeprowadzane w szczególności poleceniem przelewu, poleceniem zapłaty, czekiem rozrachunkowym, kartą płatniczą (art. 63 ust. 3 pkt 4 u.p.b.). Karta płatnicza, to karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty, a w przypadku karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki lub zapłaty z wykorzystaniem kredytu (art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. u.p.b.).

Elektroniczna karta płatnicza to tzw. karta przedpłacona, wydawana bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku. Transakcje dokonywane za pomocą tej karty są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym rachunku, który należy zasilić przed użyciem karty. Karta nie musi być kartą imienną, może być również kartą na okaziciela. Sposób funkcjonowania karty przedpłaconej jest zbliżony do karty debetowej ponieważ może być używana nie tylko do dokonywania zakupów w punktach usługowo-handlowych ale również do podejmowania gotówki z bankomatów. Podobnie przebiega proces autoryzacji transakcji, ich ewidencji i rozliczeń

W interpretacji indywidualnej z dnia 11 stycznia 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, nr IPPB4/415-687/09-2/MP uznał kartę przedpłaconą za świadczenie pieniężne. W uzasadnieniu wskazał różnice w sposobie regulowania zobowiązań pieniężnych pomiędzy bonem, talonem lub innym znakiem uprawniającym do wymiany za usługę lub towar a kartą przedpłaconą.

W uzasadnieniu czytamy: "Karta ta nie służy bowiem do płacenia tylko w określonych sieciach handlowych – jak również płacąc za jej pośrednictwem nie ma – tak jak w przypadku bonu czy talonu – obowiązku kupienia towaru za określoną kwotę wynikającą z nominału tych ostatnich. Ponadto, (...) Użytkownicy kart przedpłaconych będą mogli używać ich do dokonywania zakupów w punktach usługowo-handlowych wyposażonych w elektroniczne terminale POS oraz do podejmowania gotówki z bankomatów.

Skoro karta ta jest środkiem płatniczym – de facto działającym jak każda karta bankomatowa, to brak jest podstaw, aby nie uznać, że pracownik otrzymuje świadczenie pieniężne."

Podobne stanowisko pojawiło się w odpowiedzi Macieja Grabowskiego - podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów z dnia 6 stycznia 2010 r., na interpelację poselską nr 13008: "Karta płatnicza stanowi ekwiwalent pieniądza i zapłatę kartą płatniczą należy traktować tak samo jak zapłatę."

Z kolei karta przedpłacona nie jest zdefiniowana w polskim systemie prawnym, pojęcie to pojawia się na gruncie ustawowym w kontekście świadczenia usług płatniczych, w tym jako instrumentu płatniczego będącego nośnikiem środka pieniężnego mającego zdolność umarzania zobowiązań.

Można jednakże uznać, iż świadczenia w postaci karty przedpłaconej z wprowadzoną na nią wartością pieniężną mającą charakter pieniądza elektronicznego, a także karty przedpłacone jako rodzaj karty płatniczej (lub podobnego instrumentu po implementacji dyrektywy 2007/64/WE w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (Payment Services Directive – PSD) – stanowią świadczenie pieniężne.

Stąd też przekazanie uprawnionym kart płatniczych zamiast świadczeń pieniężnych może mieścić się w dyspozycji powołanego zwolnienia przedmiotowego, o ile spełnione zostaną pozostałe przesłanki zawarte w przepisie."

Podsumowując elektroniczne karty przedpłacone finansowane z ZFŚS, realizowane w związku z finansowaniem działalności socjalnej, zgodnie z zasadami, o których mowa w przepisie art. 8 u.z.f.ś.s., korzystają ze zwolnienia wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f., do wysokości limitu określonego w tym artykule.

Na podstawie przepisów rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106) - dalej r.w.s.z.u., podstawy wymiaru składek nie stanowią świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS (§ 2 ust. 1 pkt 19 r.w.s.z.u.).

Działalność socjalna, o której mowa w przepisach u.z.f.ś.s., obejmuje również udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej.

Środkami zgromadzonymi na rachunku ZFŚS administruje pracodawca ustalając zasady przeznaczania środków na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej w regulaminie (art. 8 ust. 2 u.z.f.ś.s.). Ustalenia zawarte w regulaminie nie mogą być jednak sprzeczne z przepisami ustawy.

Zgodnie z podstawową zasadą wyrażoną z przepisach art. 8 ust. 1 u.z.f.ś.s., świadczenia, które przyznawane są pracownikowi z ZFŚS powinny być uzależnione od jego sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej.