Pracownik będący w związku małżeńskim może zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego swoich członków rodziny w tym :
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi - bez ograniczenia wieku,
- małżonek,
- wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Krąg osób uprawnionych wymienia art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) – dalej u.ś.o.z.
W sytuacji, gdy pracownica przebywa na urlopie macierzyńskim nie traci statusu pracownika. Co do zasady fakt pobierania zasiłku macierzyńskiego i przebywania na urlopie związanym z urodzeniem dziecka jest podstawą do zastosowania odrębnych regulacji odnośnie podlegania ubezpieczeniom, ale w takiej sytuacji nie zamyka się drogi do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym członków rodziny.
Osoby podlegające ubezpieczeniu zdrowotnemu (np. pracownicy) mają obowiązek zgłosić do ubezpieczenia swoich członków rodziny, którzy nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu - z zastrzeżeniem niżej wymienionych przypadków. Członkami rodziny są następujące osoby :
- dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi - bez ograniczenia wieku,
- małżonek,
- wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
Od 1 stycznia 2013 r. dziadkowie mogą zgłaszać wnuki, tylko w przypadku, gdy żaden z rodziców nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego lub nie jest osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji z tytułu wykonywania pracy lub pracy na własny rachunek albo ubezpieczeniu dobrowolnemu
W przypadku gdy członek rodziny spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu jako:
- uczeń oraz słuchacz zakładów kształcenia nauczycieli w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
- dziecko przebywające w placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub opiekuńcze albo w domach pomocy społecznej,
- dziecko do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego nie przebywające w wymienionych wyżej placówkach,
- student i uczestnik studiów doktoranckich,
- osoba pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej,
- uchodźca objęty indywidualnym programem integracji na podstawie przepisów o pomocy społecznej,
- osoba pobierająca specjalny zasiłek opiekuńczy lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,
- osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,
- osoba objęta indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego,
- osoba uprawniona do świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej lub prawomocnego orzeczenia sądu,
to powinien być on zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny.
Nie dotyczy to małżonków, wobec których orzeczono separację prawomocnym wyrokiem sądu.
Wymagane dokumenty:
- ZUS ZCNA - zgłoszenie danych o członkach rodziny, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego
Formularz można pobrać ze strony internetowej ZUS bądź uzyskać w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS na "Stanowisku informacji ogólnej" lub wydrukować z aktualnego programu "Płatnik".