Jaka jest maksymalna wysokość potrącenia z zasiłku macierzyńskiego?
Wysokość maksymalnego potrącenia z kwoty zasiłku macierzyńskiego zależy od rodzaju potrącanej należności. Z przepisów u.e.r. wynika, że z kwoty świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia chorobowego należności alimentacyjne egzekwowane na mocy tytułu wykonawczego, podlegają potrąceniu do wysokości 60% świadczenia. Należności z tytułu odpłatności za pobyt w domach pomocy społecznej, odpłatności za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych, odpłatności za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych podlegają potrąceniu do wysokości 50% świadczenia, a inne należności do wysokości 25% świadczenia.
Zasiłek macierzyński nie stanowi wynagrodzenia za pracę, ale jest świadczeniem pieniężnym z ubezpieczenia chorobowego. W związku tym do tego zasiłku nie znajdują zastosowania art. 87-91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p., które regulują zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę. Z art. 833 § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) wynika, że do egzekucji ze świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. ubezpieczenia chorobowego) stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, czyli przepisy art. 138-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) - dalej u.e.r.
Stosownie do treści art. 139 ust. 1 u.e.r. z kwoty świadczenia - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - mogą zostać potrącone wymienione w tym przepisie należności (np. należności alimentacyjne, sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych). Zgodnie z art. 139 ust. 3 u.e.r. potrąceń należności wymienionych w ust. 1 tego przepisu dokonuje się w kolejności w nim podanej.
Art. 140 ust. 1 u.e.r. stanowi, że potrąceń należności wymienionych w art. 139 u.e.r. można dokonywać z kwoty świadczenia w następujących granicach:
1) świadczenia alimentacyjne egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych - do wysokości 60% świadczenia,
2) należności egzekwowane w związku z odpłatnością za:
a) pobyt w domach pomocy społecznej,
b) pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,
c) pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych,
- do wysokości 50% świadczenia,
3) inne egzekwowane należności - do wysokości 25% świadczenia.
Jednocześnie z art. 140 ust. 4 u.e.r. wynika, że potrącenia z tytułu jednej należności nie mogą przekraczać:
1) 50% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w pkt 6-9 u.e.r.,
2) 60% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności alimentacyjne, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4 u.e.r.,
3) 65% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10 u.e.r.
W przypadku zbiegu należności podlegających potrąceniu z kwoty świadczenia maksymalne kwoty potrąceń zostały określone w art. 140 ust. 6-6a u.e.r. i wynoszą w zależności od rodzaju będących w zbiegu należności - 25%, 50%, 60% lub 70% świadczenia.
Należy przy tym pamiętać, że kwoty graniczne dopuszczalnych potrąceń ustala się biorąc pod uwagę kwotę brutto świadczenia.
Niezależnie od powyższego należy dodać, że przepis art. 141 ust. 1 u.e.r. wskazuje, do jakiej wysokości świadczenie jest wolne od potrąceń.