Składkę na ubezpieczenie zdrowotne trzeba zapłacić z każdego źródła dochodu, który jest tytułem tego ubezpieczenia, nawet jeśli pracownik wykonuje pracę na umowę zlecenie u własnego pracodawcy. Wówczas jego pracodawca musi zapłacić na NFZ od wynagrodzenia, które zatrudniony zarobi, jako pracownik i jako zleceniobiorca.

Tak wynika z indywidualnej interpretacji przepisów dokonanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (decyzja oddziału ZUS w Gdańsku z 13 stycznia 2015 r., DI/100000/43/1509/2014). Pracodawca, który złożył wniosek o jej wydanie miał wątpliwości co do zasadności opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za swojego pracownika, którego zatrudniał na 1/2 etatu na umowę o pracę i jednocześnie na umowę zlecenia. Wystąpił więc do ZUS o wyjaśnienie, czy musi opłacać tę składkę od łącznego przychodu z obu umów, czy odrębnie.

ZUS w odpowiedzi przytoczył regulacje zawarte w art. 18 ust. 1 i ust. 1a oraz art. 20 ustawy systemowej. Wynika z nich, że umowa zlecenia zawarta z własnym pracodawcą uważana jest dla celów ubezpieczeń społecznych za umowę o pracę. Z tego powodu płatnik składek w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe uwzględnia uzyskany przychód z umowy o pracę i ze zlecenia i od łącznej kwoty oblicza te składki.

Jeśli zaś chodzi o ubezpieczenie zdrowotne, to w podstawie wymiaru składki na to ubezpieczenie uwzględnia się przychód z umowy o pracę i zlecenia, ale po uprzednim pomniejszeniu go o składki na ubezpieczenia społeczne pobrane ze środków pracownika. Robi się to jednak tylko do wykazania w raporcie ZUS RCA. Wynika to z art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy zdrowotnej. Samą składkę zdrowotną oblicza się odrębnie od przychodów z umowy o pracę i z umowy zlecenia, a następnie po ich zsumowaniu wykazuje w jednym bloku raportu ZUS RCA.

Wynika to z tego, że zgodnie z art. 82 ust. 1, ust. 2 i ust. 10 ustawy zdrowotnej, jeśli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składkę należy obowiązkowo opłacać z każdego z tych tytułów odrębnie. Zasada ta ma zastosowanie także wtedy, gdy w ramach jednego z tytułów ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód. Obliczając składkę trzeba mieć na względzie aspekty podatkowe. Składkę zdrowotną należy bowiem opłacić w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Gdy jest wyższa, wtedy wysokość składki należy obniżyć do wysokości zaliczki.

Agnieszka Rosa