W obecnej rzeczywistości praca jest świadczona na podstawie różnorakich form- począwszy od umów cywilnoprawnych skończywszy na zatrudnieniu pracowniczym.

Jednak niezależnie od podstawy prawnej świadczenia pracy, strony powstałego stosunku prawnego zobowiązują się do jego realizacji w ramach określonych reguł. Niewywiązywanie się przez strony z jego treści może doprowadzić do negatywnych skutków przewidzianych w przepisach prawa. W zależności od źródeł łączącej strony więzi prawnej różne będą owe skutki braku właściwego wykonywania ciążących na danych podmiotach obowiązków – mogą one być bardziej lub mniej rygorystyczne, powodować dolegliwości w sferze  finansowej, jak i emocjonalnej podmiotu niewłaściwie realizującego swoje obowiązki.

Więcej o odpowiedzialności pracowniczej >>>

Szczególnego znaczenia nabiera możliwość i zakres wyciągania konsekwencji prawnych w przypadku niewłaściwego wykonywania obowiązków przez pracowników.

Pracownik, który nie wykonuje swoich obowiązków pracowniczych bądź nienależycie je wykonuje, musi liczyć się z możliwością zastosowania wobec niego różnych sankcji przewidzianych w przepisach prawa pracy, składających się na odpowiedzialność pracowniczą. Zakres tej odpowiedzialności w dużej mierze zależy od ukształtowania obowiązków  spoczywających na poszczególnych kategoriach pracowników. O zastosowaniu określonego środka prawnego decyduje w głównej mierze relacja, w jakiej pozostaje konkretne zachowanie pracownika obowiązków objętych stosunkiem pracy.

Pracodawca posiada szereg środków, które może zostosować w przypadku niewywiązywania się pracownika ze swoich obowiązków.

Naruszenie przez podwładnego obowiązków wynikających ze stosunku pracy może doprowadzić do jego odpowiedzialności kompensacyjnej, przejawiającej się w odpowiedzialności materialnej za szkodę wyrządzoną pracodawcy (dział piąty kodeksu pracy).

Ta odpowiedzialność ustanowiona została w celu umożliwienia dochodzenia odszkodowania od pracowników w razie wyrządzenia przez nich szkody przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych- wyjaśnia Ewa Staszewska w ksiązce "Odpowiedzialność pracownicza".

Z drugiej strony pracownik może zostać pociągnięty do odpowiedzialności niekompensacyjnej, która może przybrać postać odpowiedzialności porządkowej bądź dyscyplinarnej, w zależności od konkretnej grupy pracowników. Odpowiedzialność porządkowa ma inny charakter niż kompensacyjna odpowiedzialność materialna, co jest wynikiem tego, że jej celem nie jest naprawienie szkody wyrządzonej pracodawcy, ale zdyscyplinowanie pracowników do przestrzegania ustalonego porządku pracy.

Z kolei z odpowiedzialnością dyscyplinarną mamy do czynienia w przypadku ściśle określonych grup pracowników, których status uregulowany jest w tzw. pracowniczych pragmatykach służbowych- tłumaczy ekspertka. Podlegają oni odpowiedzialności dyscyplinarnej zamiast lub obok odpowiedzialności porządkowej. W przypadku odpowiedzialności dyscyplinarnej akcent położony jest nie tylko na normy o charakterze porządkowym, ale przede wszystkim na przestrzeganie szczególnych zasad etyki, godności i sumienności zawodowej. Ten rodzaj odpowiedzialności dotyczy osób zatrudnionych w sektorze publicznym, co stanowi o jej specyfice.

Mechanizmy prawne dotyczące odpowiedzialności pracowniczej należą raczej do stabilnych, choć niezwykle bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego świadczy o ciągłych problemach interpretacyjnych dotyczących tej instytucji prawa pracy. Procedury obowiązujące w zakresie odpowiedzialności pracowniczej mają złożony charakter, co dodatkowo pogłębia problemy występujące w praktyce.

Monografia autorstwa Zbigniewa Górala i Ewy Staszewskiej stanowi próbę kompleksowego omówienia zagadnień związanych z odpowiedzialnośćią pracowniczą.

Jeśli chcesz poznać dokładną definicję odpowiedzialności pracowniczej, jej poszczególne rodzaje a takżezagłębić się w orzecznictwo Sadu Najwyższego, który rozstrzyga wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie zamów monografię "Odpowiedzialność pracownicza" w księgarni internetowej profinfo.pl