Pytania pochodzą z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:

Jak powinien zachować się pracodawca w sytuacji, jeśli pracownik, który uzyskał zgodę na pracę w ramach telepracy, zgłosi problem techniczny, np. awarię w dostawie łącza internetowego?

Na jakich zasadach rozliczać dzień telepracy, jeśli nastąpi awaria internetu i sieci komórkowych?

Odpowiedź: w sytuacji, gdy pracownik zatrudniony w formie telepracy zgłosi problem techniczny, taki jak awaria łącza internetowego, pracodawca obowiązany jest ponieść koszty naprawy. Przepisy powszechnie obowiązujące nie regulują formy, w jakiej telepracownik powinien przekazać pracodawcy informację o ewentualnych problemach technicznych związanych z wykonywaniem pracy. Strony mogą poczynić w tym zakresie stosowne ustalenia w odrębnej umowie. W razie wystąpienia zaburzeń funkcjonowania zakładu pracy spowodowanych przez czynniki o charakterze technicznym lub organizacyjnym występuje przestój. Za czas niewykonywania pracy w tych warunkach przysługuje wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. Ponieważ na pracodawcy jako na podmiocie zatrudniającym spoczywa co do zasady ryzyko związane z zorganizowaniem pracownikowi miejsca pracy, powyższe konkluzje zachowują aktualność niezależnie od tego, czy problem techniczny w zakresie połączenia internetowego zaistnieje jeszcze przed podjęciem pracy przez telepracownika, czy też już w trakcie świadczenia przez niego pracy.

Polecamy: Regularne wykonywanie pracy poza firmą można uznawać za telepracę

Uzasadnienie: zasadą jest, że to pracodawca dostarcza pracownikowi niezbędnych narzędzi i surowców koniecznych do wykonywania powierzonej mu pracy. Zasada ta obowiązuje również w przypadku wykonywania pracy w formie telepracy, o czym stanowi art. 6711 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy – dalej k.p. Pracodawca jest do zasady obowiązany:

1) dostarczyć telepracownikowi sprzęt niezbędny do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniający wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego ,

2) ubezpieczyć sprzęt,

3) pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu,

4) zapewnić telepracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia w zakresie obsługi sprzętu. Powyższe powinności nie spoczywają na pracodawcy jedynie, jeśli strony w odrębnej umowie postanowią inaczej.

W zakresie ogólnego obowiązku zapewnienia telepracownikowi sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy mieści się również zapewnienie połączenia internetowego celem umożliwienia kontaktu z pracodawcą oraz przekazywania wyników pracy (art. 675 § 2) k.p. W konsekwencji ryzyko związane z ewentualną awarią takiego połączenia obciąża pracodawcę, niezależnie od tego czy awaria ta zaistniała a czasie wykonywania pracy przez telepracownika, czy też przed podjęciem przez pracownika czynności służbowych. Oznacza to w szczególności, że na pracodawcy spoczywa obowiązek pokrycia wynikłych stąd kosztów. Nadto, w przypadku niemożności wykonywania z tej przyczyny pracy uznać należy, że pracownik doznał przeszkód w wykonywaniu pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Jak wynika z art. 80 k.p. co do zasady wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Wyjątek od tej reguły przewiduje art. 81 k.p., który określa sytuacje, w jakich pracownikowi przysługuje wynagrodzenie pomimo, że nie wykonywał pracy. W art. 81 § 2-4 k.p. mowa jest o szczególnej kategorii przeszkody w wykonywaniu pracy, jaką jest przestój. Przepisy nie definiują tego pojęcia. Przyjmuje się, że chodzi tu o przerwę w wykonywaniu pracy, gdy przyczyny zaburzeń w funkcjonowaniu zakładu pracy mają charakter techniczny lub organizacyjny. W pojęciu przestoju kryje się jednocześnie pewien element zaskoczenia, nietypowości oraz wyjątkowości zdarzeń, które uniemożliwiają w miarę ścisłe przewidzenie i zaplanowanie przerw następujących w pracy. Pracownikowi za czas niezawinionego przez niego przestoju przysługuje mu wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną. W orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, że w wynagrodzeniu wynikającym z osobistego zaszeregowania pracownika należy uwzględniać wynagrodzenie zasadnicze z dodatkami stawkowymi (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1986 r., III PZP 42/86, OSNCP 1987, nr 8, poz. 106). Jeżeli natomiast taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania pracownikowi za czas gotowości do wykonywania pracy przysługuje 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Jeśli chodzi natomiast o formę, w jakiej telepracownik powinien poinformować pracodawcę o zaistnieniu ewentualnych problemów technicznych uniemożliwiających mu wykonywanie pracy, przepisy nie regulują tej kwestii. W związku z tym uznać należy, że każdy sposób byłby w tym przypadku adekwatny. Strony mogą skorzystać też z możliwości przewidzianej w art. 6711 § 2 k.p. i określić w odrębnej umowie zasady wzajemnego porozumiewania się, również na wypadek awarii podstawowego systemu komunikacji przez internet.