Wśród osób zatrudnionych na podstawie umów śmieciowych takich jak zlecenia czy dzieło często zdarzają się przypadki ich niewłaściwego traktowania, które mogą przybierać postać wysmiewania, zniesławiania, czy zastraszania zwolnieniem z pracy. Czy takie zachowania możemy kwalifikowac jako przejaw mobbingu?

Zobacz także: Mobbing: sprawa dla HR

Zgodnie z definicją zawartą w art. 94³ § 2 Kodeksu pracy mobbing oznacza działania lub zachowania skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Dodatkowo polski ustawodawca nałożył na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi.

Czy pracodawca może być ofiarą mobbingu?

Jak wynika z powyższego uregulowania dotyczące mobbingu odnoszą się do pracownika, a więc osoby, która pozostaje w stosunku pracy. Z literalnego brzmienia przepisu wynika zatem, że wskazana regulacja nie odnosi się do zleceniobiorców czy też osób wykonujących umowy o dzieło. Nie oznacza to jednak, że osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych są pozbawione ochrony prawnej.

Autor monografii "Cywilnoprawna odpowiedzialność za stosowanie mobbingu" dr hab. Grzegorz Jędrejek ukazuje mobbing jako zjawisko polegające na ciągłym naruszaniu dóbr osobistych osoby, która została poddana przemocy psychicznej. W swojej książce wyjaśnia, iż takie ujęcie jest szersze niż definicja mobbingu zawarta w art. 94³ § 2 Kodeksu pracy, obejmująca jedynie pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę pracę. Oznacza to, że każda ofiara mobbingu, bez względu na podstawę materialnoprawną (przepisy Kodeksu pracy, jak i Kodeksu cywilnego) może dochodzić swych praw na podstawie przepisów cywilnych dotyczących ochrony dóbr osobistych. Działania noszące znamiona mobbingu bez wątpienia można zakwalifikować jako naruszanie dóbr osobistych, ponieważ zagrożone cudzym działaniem są: cześć, nazwisko, wizerunek osoby pokrzywdzonej, pod warunkiem, że działania są bezprawne.

Co może zrobić zleceniobiorca?

Przede wszystkim zleceniobiorca może wystąpić z roszczeniem do sądu, żądając od osoby, która dopuściła się mobbingu, aby podjęła czynności zmierzające do usunięcia skutków naruszenia, a w szczególności, żeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (np. oficjalne przeprosiny).

Osoba pokrzywdzona może także wnosić o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę bądź zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany prze siebie cel społeczny.

Grzegorz Jędrejek wskazuje także na możliwość wykorzystania polubownych sposobów rozwiązywania sporów w sprawach mobbingowych co niejednokrotnie przynosi korzyści zarówno stronie pokrzywdzonej jak i sprawcy mobbigu.

Chcesz wiedzieć jaka jest procedura dochodzenia roszczeń dotyczących mobbingu? 

Zastanawiasz się jak przeciwdziałać przejawom mobbingu w zakładzie pracy?

Interesuje Cię róznica między mobbingiem a innymi patologicznymi zjawiskami w miejscu pracy?

Sprawdź pozycję Cywilnoprawna odpowiedzialność za stosowanie mobbingu

Monografia jest poświęcona cywilnoprawnym skutkom stosowania mobbingu. W książce przedstawiono roszczenia przysługujące ofiarom mobbingu, których podstawę materialnoprawną mogą stanowić zarówno przepisy Kodeksu pracy, jak i Kodeksu cywilnego. Zwrócono również uwagę na problematykę procesową związaną z dochodzeniem roszczeń oraz na możliwość wykorzystania polubownych sposobów rozwiązywania sporów w sprawach mobbingowych. Publikacja zawiera również bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych, które odgrywa ogromną rolę w wykładni ogólnikowych przepisów Kodeksu pracy regulujących mobbing.

Dla kogo?

Opracowanie skierowane jest nie tylko do prawników zajmujących się mobbingiem, ale może okazać się pomocne dla wszystkich osób poddanych mobbingowi. Uzyskają one informacje o tym zjawisku i o przysługujących im roszczeniach oraz będą mogły skorzystać ze wzorów pism, zawartych w pracy, co ułatwi dochodzenie tych roszczeń przed sądem.