Umowa o pracę powinna być zawarta z pracownikiem na piśmie najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy - art. 29 § 2 ustawy  z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) – dalej k.p.  W umowie o pracę określone zostają strony umowy, rodzaj umowy, data zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w tym również wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia. Zmiana ustalonych warunków wynagradzania w trakcie trwania stosunku pracy wymaga zastosowania albo porozumienia zmieniającego warunki umowy o pracę albo wypowiedzenia zmieniającego dokonanego przez pracodawcę.

Zobacz także: W okresie wypowiedzenia można zawrzeć porozumienie zmieniające warunki pracy lub płacy

Porozumieniem zmieniającym wprowadza się zmiany w postanowieniach umowy o pracę, na które wyrażają zgodę pracownik i pracodawca. Dlatego też zazwyczaj dotyczy ono zmian korzystniejszych dla pracownika, co nie musi być jednak regułą. Zasady zmiany warunków pracy i płacy w drodze jednostronnego wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę uregulowane zostały w przepisach art. 42 § 1-3 k.p. Do wypowiedzenia warunków pracy i płacy, stosuje się przepisy o definitywnym wypowiedzeniu umowy o pracę, co oznacza, że jest ono dopuszczalne w sytuacjach, w których można wypowiedzieć umowę o pracę. Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy znajduje zastosowanie gdy dotychczasowe warunki pracy lub płacy mają ulec pogorszeniu w stosunku do zagwarantowanych w umowie. Stanowi ono propozycję pracodawcy zmodyfikowania obowiązującej strony umowy. W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia (art. 42 § 3 k.p.).

Zobacz także: Obniżenie pensji pracownicy powracającej z macierzyńskiego jest możliwe tylko na mocy porozumienia stron

Jezeli pracodawca zamierza zmniejszyć wysokość premii naleznej pracownikowi, powinien zastosować porozumienie zmieniające albo wypowiedzenia zmieniającego. Jeśli strony stosunku pracy porozumieją się i pracownik na wprowadzane zmiany wyrazi zgodę, prawidłowa jest  zmiana warunków umowy dotyczących wynagrodzenia w trybie porozumienia stron. Jeśli jednak pracownik uzna, że zmiana nie jest dla niego korzystna i nie zgodzi się na porozumienie stron pracodawca może jednostronnie wypowiedzieć pracownikowi dotychczasowe warunki płacy.

Pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników warunki wynagradzania za pracę ustala w regulaminie wynagradzania (art. 77² § 1 k.p.). W regulaminie pracodawca może ustalić także inne świadczenia, do których pracownik uzyskuje prawo.

Zobacz także: Wypowiedzenie zmieniające w trakcie biegu okresu wypowiedzenia wynikającego z poprzedniego wypowiedzenia

W przypadku gdy warunki wynagradzania lub prawo do innych świadczeń zostało określone w regulaminie wynagradzania, zmiana regulaminu na niekorzyść pracownika również będzie wymagała wypowiedzenia pracownikowi dotychczasowych warunków umowy o pracę (art. 241¹³ § 2 k.p. w związku z art. 77² § 5 k.p.). Wprowadzenie do regulaminu wynagradzania postanowień korzystniejszych, nie wymaga zastosowania wypowiedzenia warunków umowy o pracę. Z dniem zmiany regulaminu, postanowienia te zastępują z mocy prawa wynikające z dotychczasowych przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę.

Przepisy Kodeksu pracy gwarantują pracownikowi, który pełni dyżur, a więc pozostaje poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę, czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w przypadku braku możliwości udzielenia czasu wolnego wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną. Jeśli wynagrodzenie pracownika nie zostało ustalone w stawce godzinowej lub miesięcznej podstawę wynagrodzenia za czas dyżuru stanowi  60% wynagrodzenia obliczonego tak jak wynagrodzenie za urlop. Pracodawca może ustalić w regulaminie korzystniejsze zasady wynagradzania pracownika za czas dyżuru. Wprowadzone do regulaminu zmiany, które są korzystne dla pracownika, z dniem zmiany regulaminu zastępują dotychczasowe zasady wynagradzania i nie wymagają zawierania porozumień zmieniających.

Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych