Od 1 stycznia 2017 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 2000 zł brutto. Zmieniły się także zasady wynagradzania osób pracujących na umowach zlecenia i umowach o świadczenie usług. 

Zmiany te określa ustawa z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265). Zasadnicze novum w ustawie to regulacje dotyczące minimalnej stawki godzinowej dla przyjmujących zlecenie oraz świadczących usługi. Pełen tekst ustawy znajdziesz w Serwisie Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Nowy art. 8a ust. 1 ustawy wprowadza minimalną stawkę za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Będzie ona miała zastosowanie do wszystkich umów objętych zakresem ustawy, bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia (wg stawki godzinowej, dziennej, tygodniowej, miesięcznej). Wysokość minimalnej stawki godzinowej jest corocznie waloryzowana o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego na rok następny przez wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującą w roku, w którym odbywają się negocjacje. Wysokość stawki na 2017 r. na poziomie 13 zł określa obwieszczenie prezesa Rady Ministrów z 21 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnej stawki godzinowej (M.P. z 2016 r. poz. 934).

Polecamy: Minimalne wynagrodzenie 2017 r. - 7 kwot, które trzeba obliczyć na nowo

Ustawa wprowadza zasady ustalania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Co do zasady powinna to ustalać umowa stron. W razie braku takich ustaleń, zleceniobiorca przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej (w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia), informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.

Zobacz: Umowy zlecenia od 2017 r. - nie popełnij tych 7 błędów!

Jeśli strony zawarły umowę ustnie wówczas zleceniodawca przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub świadczenia usług potwierdza zleceniobiorcy w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub usługi. Jeśli tego zabraknie, wystarczy, że zleceniobiorca złoży odpowiednie oświadczenie o liczbie przepracowanych godzin przed wypłatą wynagrodzenia.

1 stycznia br. weszły w życie zmiany wprowadzone ustawą z 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego dla przedsiębiorców (Dz. U. z 2016 poz. 2255). Obejmuje ona 5 bloków tematycznych: regulamin wynagradzania i pracy, wydawanie świadectw pracy, odpowiedzialność materialną pracownika, terminy odwołania do sądu pracy.

Regulamin wynagradzania 

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 77(2) k.p. pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników nieobjętych zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy ustala warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania. Dla tego, który zatrudnia mniej niż 50 pracowników, możliwość ustalenia tych warunków jest dobrowolna. Natomiast pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, musi ustalić warunki wynagradzania za pracę w regulaminie, jeżeli wystąpi o to zakładowa organizacja związkowa. W regulaminie wynagradzania pracodawca może ustalić także inne świadczenia związane z pracą i zasady ich przyznawania.

Regulamin pracy

Adekwatne zmiany wprowadzono do zasad ustalania regulaminu pracy. Zgodnie z nowym art. 104, obowiązek wprowadzenia regulaminu dotyczy pracodawcy zatrudniającego ponad 50 pracowników, dobrowolność dotyczy tego, który zatrudnia mniej niż 50 pracowników, chyba że kwestie te już reguluje układ zbiorowy pracy. Natomiast pracodawca zatrudniający więcej niż 20 i mniej niż 50 pracowników tworzy regulamin pracy na wniosek zakładowej organizacji związkowej, chyba że kwestie te już reguluje układ zbiorowy.

Wydawanie świadectw pracy

Istotne znaczenie ma nowela art. 97 k. p. Zgodnie z nowym jego brzmieniem, pracodawca musi wydać pracownikowi świadectwo pracy po ustaniu zatrudnienia, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od ustania poprzedniego. Jeżeli natomiast pracodawca nawiąże z pracownikiem w tym terminie kolejny stosunek pracy, wówczas wyda świadectwo pracy, jeśli pracownik o to poprosi.

Odpowiedzialność materialną pracownika

Zmieniono zasady powierzania mienia pracownikowi. Zgodnie z nowym art. 125 k. p. podstawą łącznego powierzenia mienia jest umowa o współodpowiedzialności materialnej, która musi być zawarta przez pracowników z pracodawcą na piśmie pod rygorem nieważności.

Terminy odwołania do sądu pracy

Istotne zmiany zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców przynosi nowela art. 264 kodeksu pracy, która wydłuża i ujednolica terminy wnoszenia odwołania do sądu w sprawach dotyczących ustania stosunku pracy. Od 1 stycznia 2017 r. termin ten wynosi 21 dni dla:

- odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę od doręczenia pisma wypowiadającego umowę (do tej pory wynosił 7 dni),

- żądania przywrócenia do pracy lub odszkodowania od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę (do tej pory wynosił 14 dni),

- żądania nawiązania umowy o pracę od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy (do tej pory wynosił 14 dni).

Czytaj: Dowiedz się, czy rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron wyklucza odwołanie się do sądu>>>

Ustawa zmieniająca w art. 22-24 zawiera regulacje przejściowe. Zgodnie z nimi, wydłużone terminy będą miałby zastosowanie także do tych, które już biegły w dniu wejścia w życie nowelizacji. Czyli termin rozpoczęty i niezakończony najpóźniej 31 grudnia 2016 r. ulega odpowiedniemu przedłużeniu.

Nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego 

Od 1 stycznia zmieniły się również przepisy regulujące nabywanie prawa do urlopu wypoczynkowego za sprawą art. 5 ustawy z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 poz. 2138). Nowelizuje on art. 155(2), 165 i 166 kodeksu pracy. Od 1 stycznia zatem na wymiar urlopu wypoczynkowego, jego przesunięcie i niemożliwość skorzystania mają wpływ także: odbywanie służby przygotowawczej i terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie, oprócz dotychczasowych form szkolenia wojskowego: odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej oraz przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych.

Niższy wiek emerytalny i nowy sposób waloryzacji świadczeń

W 2017 roku wejdą w życie znaczące zmiany dla emerytów i rencistów.

Najważniejszą z nich jest obniżenie powszechnego wieku emerytalnego wprowadzone ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r.  poz. 28). Od 1 października 2017 r. przywraca powszechny wiek emerytalny sprzed 1 stycznia 2013 r., wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn. Prawo do emerytury uzyskają więc automatycznie wszystkie kobiety, które będą wtedy w wieku między 60 lat a 61 lat i 4 miesiące, i mężczyźni w wieku między 65 lat a 66 lat i 4 miesiące.

Zobacz: 5 wad obniżenia wieku emerytalnego zdaniem ekspertów

Ponadto nowelizacja z 16 listopada 2016 r. likwiduje emerytury częściowe, przywraca gwarancję najniższego świadczenia emerytalnego uzależnionego od osiągnięcia odpowiedniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz przywraca sędziom i prokuratorom możliwość przejścia w stan spoczynku w wieku 65 lat, niezależnie od płci.

Ważne zmiany dla emerytów i rencistów wynikają z ustawy z 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 2). Większość z nich wejdzie w życie już 1 marca 2017 r. Ustawa podwyższa kwotę najniższej emerytury, najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz najniższej renty rodzinnej, przysługujących z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do 1000 zł miesięcznie (obecnie jest to 880,45 zł miesięcznie), a najniższą renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy przysługującej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do 750 zł miesięcznie (obecnie jest to 675,13 zł miesięcznie).

W 2017 r. zmienia się mechanizm waloryzacji świadczeń emerytalnych i rentowych z powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia społecznego rolników oraz zaopatrzeniowego. Wszystkie świadczenia zostaną zwaloryzowane wskaźnikiem 100,73% z tym, że podwyżka nie będzie mogła być niższa niż 10 zł (proporcjonalnie mniej przy emeryturach częściowych i rentach z tytułu częściowej niezdolności do pracy). Ustawa zmieniająca wprowadza również mechanizm waloryzacji w systemie ubezpieczenia społecznego rolników. Zmieniła się definicja emerytury podstawowej. Będzie to 882,56 zł miesięcznie (tj. wysokość najniższej emerytury na dzień 28 lutego 2017 r.), która podlegać będzie waloryzacji zgodnie z przepisami ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Od 1 lipca 2017 r. zaczną obowiązywać zmiany w wysokości maksymalnych kwot wolnych od potrąceń i egzekucji wprowadzone ustawą z 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2036). Zgodnie z nowym art. 141 ust. 1 pkt 1a zmienionej ustawy emerytalnej, emerytury i renty będą wolne od egzekucji i potrąceń  w wysokości 75 proc. kwoty najniższych świadczeń przy potrącaniu należności sumy egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Chodzi tu o sytuacje, w których wobec emerytów i rencistów prowadzona jest egzekucja, np. spłaty kredytu. Jeszcze przez pół roku, do końca czerwca, wolne od potrąceń z tego tytułu będzie 50 proc. najniższej emerytury i renty. Ustawa zmieniająca zawiera przepis przejściowy, który stanowi że nowa, wyższa kwota wolna od potrąceń będzie miała zastosowanie również do zobowiązań istniejących w dniu wejścia w życie tejże ustawy.