Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1000 zł, premię stanowiącą 10% wynagrodzenia oraz inne dodatki. W sierpniu pracownik przepracował 90 godzin w tym 10 godzin nadliczbowych w wolną sobotę. W okresie od 18 do 31 sierpnia 2009 r. pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim. Pracodawca wypłacił wynagrodzenie w wysokości 500 zł premię w wysokości 50 zł, 62,50 zł wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, 6,25 zł - premia od wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz dodatek za pracę w warunkach szkodliwych w wysokości 20 zł. Pracownik w sierpniu otrzymał wynagrodzenie w wysokości 701,25 zł.
W jaki sposób należy obliczyć wysokość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy?
Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. Natomiast zmienne składniki uzyskane przez pracownika uwzględnia się przy ustalaniu tego ekwiwalentu w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu.
Ekwiwalent za urlop oblicza się stosując zasady określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.) - dalej r.z.u.u.. Obliczając wysokość ekwiwalentu w pierwszej kolejności należy ustalić miesięczne wynagrodzenie pracownika, które w zależności od rodzaju składników oblicza się z różnych okresów. Podobnie jak przy wynagrodzeniu urlopowym uwzględnia się trzy grupy składników wynagrodzenia:
określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości,
przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyłączeniem wskazanych powyżej,
za okresy dłuższe niż 1 miesiąc.
Składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. Oznacza to, iż stałe składniki wynagrodzenia, czyli płaca zasadnicza wraz z 10% premią powinne być uwzględnione w podstawie ekwiwalentu w wysokości wynikającej z umowy o pracę, tj. 1000 zł 10% * 1000 zł oraz ewentualnie inne stałe składniki wynagrodzenia, jeśli pracownik takie otrzymuje.

Natomiast zmienne składniki uzyskane przez pracownika uwzględnia się przy ustalaniu tego ekwiwalentu w przeciętnej wysokości z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu. Jeśli więc prawo do ekwiwalentu pracownik uzyskał w miesiącu sierpniu należy uwzględnić zmienne składniki z miesięcy maj - lipiec 2009 r. Jeśli natomiast prawo do ekwiwalentu pracownik nabył we wrześniu, należy uwzględnić zmienne składniki z okresu czerwiec-sierpień. Jeśli w okresie poprzedzającym miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu pracownik świadczył pracę w nadgodzinach, to fakt ten wpływa na wysokość ekwiwalentu w ten sposób, że wynagrodzenie za pracę nadliczbową jest uwzględniane w podstawie jego wymiaru.
W sytuacji, jeśli pracownik nabył prawo do ekwiwalentu we wrześniu, wówczas za sierpień należy dopełnić wynagrodzenie. Wskazać jednak należy, iż wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem m.in. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną. Zgodnie z § 16 ust. 2 w zw. z § 17 r.z.u.u. jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu stanowiącego podstawę obliczenia ekwiwalentu, wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez niego w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży przez liczbę dni, jakie pracownik przepracawałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Oznacza to, iż jeśli sierpniu pracownik przepracował jedynie np. 5 dni, a do przepracowania miał 20 dni i za ten okres otrzymał ze składników zmiennych 500 zł, wówczas uzyskane przez niego wynagrodzenie należy podzielić przez 5 i pomnożyć przez 20 (500 zł/5 dni = 100 zł; 100 zł * 20 dni = 2000 zł).

Michał Szalak - specjalista z zakresu prawa pracy