Zmiana wynika z art. 14 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców z 16.12.2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255). Przepis ten nadaje nowe brzmienie art. 34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z  tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 30.10.2002 r. (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1242 ze zm., dalej u.u.s.w.p.). Zacznie obowiązywać wraz z nowym rokiem składkowym 2017/2018, czyli od 1 kwietnia 2017 r. 

Dzisiejszy art. 34 u.u.s.w.p. przewiduje dotkliwe konsekwencje wprowadzenia ZUS (dalej również Zakład) w błąd w zakresie danych potrzebnych do ustalenia prawidłowej wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe. Pozwala bowiem Zakładowi na ustalenie stopy procentowej tej składki w wysokości 150% stopy procentowej określonej na podstawie prawidłowych danych – i to na cały rok składkowy. Daje takie prawo, gdy płatnik przekaże do ZUS nieprawdziwe dane (albo nie przekaże ich  w ogóle, mimo że ma taki obowiązek), co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki wypadkowej. Co więcej, każde odpowiednio stosować tę zasadę do płatników samodzielnie ustalających stopę procentową składki, niezobowiązanych do składania informacji ZUS IWA za dany rok, którzy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności. Reguła ta działa automatycznie, bez względu na stopień winy płatnika. ZUS ją stosuje więc, gdy płatnik:

- celowo wprowadził go w błąd,

- pomylił się w efekcie błędnej interpretacji przepisów,

- zrobił zwykły błąd pisarski wypełniając informację,

- niezwłocznie skorygował nieprawidłowe dane – na wezwanie ZUS albo z własnej inicjatywy.  

[-DOKUMENT_HTML-]

W myśl zmodyfikowanego art. 34 u.u.s.w.p. Zakład nadal będzie ustalał w drodze decyzji stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej określonej na podstawie prawidłowych danych. Uczyni to jednak tylko wtedy, gdy:

- płatnik składek (te same grupy płatników, co obecnie) nie przekaże danych albo ich korekty w terminie 14 dni od otrzymania wezwania z ZUS oraz

- stopa procentowa ustalona na podstawie nieprawidłowych danych przekazanych przez płatnika składek lub wykazywana przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych była zaniżona w stosunku do ustalonej na podstawie prawidłowych danych.

W razie zaniżenia wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe płatnik składek ma (i będzie miał) obowiązek złożenia dokumentów rozliczeniowych korygujących i opłacenia zaległych składek wraz z odsetkami za zwłokę. W przypadku jej zawyżenia ma jedynie skorygować dokumenty. Te zasady pozostają niezmienione w stosunku do dziś obowiązujących.

Ważne! Jeśli płatnik złoży ZUS IWA lub korektę tego dokumentu albo ZUS sporządzi taką informację z urzędu, Zakład ustali stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości stopy procentowej określonej na podstawie zawartych w niej danych (nowy art. 34a u.u.s.w.p.).

Autor: Jadwiga Sztabińska