Rząd przyjął we wtorek projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która wprowadzi nowy rodzaj umowy w rolnictwie. Umowa o pomocy przy zbiorach ma być oskładkowana i trwać do 120 dni w roku.

Zamiast umów o dzieło

Sadownictwo i ogrodnictwo to działy rolnictwa, w których największe spiętrzenie pracy przypada na okres zbiorów, tj. od maja do listopada. Rolnicy nagminnie wykorzystują wówczas umowy o dzieło, które nie są oskładkowane – nie dają więc żadnego zabezpieczenia osobom pracującym przy zbiorach. Dlatego zaproponowano, aby podstawą świadczenia pomocy przy zbiorach był nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej, zawieranej przez rolnika (prowadzącego gospodarstwo rolne) z osobą pomagającą przy zbiorach (pomocnikiem rolnika).

Umowa o pomocy przy zbiorach obejmować będzie czynności bezpośrednio związane ze zbiorem owoców i warzyw oraz ich późniejszym sortowaniem i przygotowaniem do sprzedaży.

Do 120 dni w roku

Maksymalny roczny czas trwania takiej umowy określono na 120 dni. Przepisy wyraźnie określają, że do pracy pomocnika rolnika nie będą miały zastosowania przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, czyli dotyczące minimalnej stawki godzinowej.

Będzie ubezpieczenie

Rolnik, w którego gospodarstwie pomocnik będzie wykonywał czynności określone w umowie o pomocy przy zbiorach, będzie musiał opłacać za niego składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie (aktualnie 42 zł miesięcznie). Składkę na ubezpieczenie społeczne za pomocnika za dany miesiąc, rolnik będzie musiał opłacić do 15 dnia następnego miesiąca. Również ze względu na krótki okres świadczenia pomocy rolnik musi zgłaszać pomocników do ubezpieczenia w ciągu 7 dni od daty zawarcia umowy. Ponadto, za pomocników rolnik będzie opłacał składki na ubezpieczenie zdrowotne w takiej wysokości, jaką przewidziano za domowników rolników prowadzących działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej - obecnie miesięcznie 132,39 zł. Dzięki temu pomocnik rolnika zyska możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej. Łącznie miesięczne składki wyniosą więc nieco ponad 174 zł.

Trzeba zapłacić PIT

Projekt zakłada też, że dochody pomocnika rolnika będą opodatkowane, dlatego rolnik będzie musiał przygotować informacje o przychodach osiągniętych z tytułu zawartej umowy do wykorzystania w formularzu PIT-8C i przesłać je do urzędu skarbowego do końca lutego następnego roku podatkowego.

Zmieni się definicja wypadku przy pracy

Doprecyzowano też definicję wypadku przy pracy, dostosowując ją do pomocnika rolnika. Będzie on miał prawo do jednorazowego odszkodowania w sytuacji,  gdyby doszło do wypadku w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach.

Umowy dla 500 tys. osób

Pomocnikiem rolnika będzie mogła być także osoba przebywająca w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę. Według MRiRW w rolnictwie pracuje sezonowo ok. 500 tys. osób w ciągu roku, głównie Ukraińców.

Teraz parlament

Projekt nowelizacji trafi teraz do Sejmu. Nowe regulacje mają wejść w życie po upływie 30 dni od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.