Płatnicy zasiłku
Na podstawie art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – dalej u.ś.p.u.s., prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ich wysokość ustalają oraz świadczenia te wypłacają płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Jeśli płatnik zgłasza do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 20 osób, płatnikiem zasiłku będzie ZUS. Ponadto ZUS wypłaca zasiłki osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, jak również osobom uprawnionym do zasiłków, za okres po ustaniu ubezpieczenia (pracownikom, zleceniobiorcom, itp.).
Sprawdź procedurę w LEX: Podmioty wypłacające świadczenia w razie choroby i macierzyństwa >
Ustalenie liczy ubezpieczonych
Zgodnie z art. 61 ust. 2 u.ś.p.u.s., liczbę ubezpieczonych ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego – według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.
Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS (Komentarz do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – wybrane zagadnienia, ZUS, luty 2011, str. 63, pkt 219 – 221) w liczbie ubezpieczonych uwzględnia się:
- pracowników (w tym również uczniów),
- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę nakładczą,
- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby współpracujące z osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby prowadzące działalność pozarolniczą,
- podlegające ubezpieczeniu chorobowemu osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą.
Sprawdź w LEX: Przewodnik po zmianach w prawie pracy 2019 r. >
W liczbie ubezpieczonych nie uwzględnia się natomiast:
- osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych,
- duchownych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.
Przykład
Pan Jacek prowadzi działalność gospodarczą – usługi transportowe. Obecnie zatrudnia 15 pracowników i 5 zleceniobiorców, których zgłosił do ubezpieczenia chorobowego. W okresie od 10 października do 12 grudnia br. jeden pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym. W tej sytuacji na dzień 30 listopada br. liczba ubezpieczonych wyniesie 19. Nie uwzględnia się bowiem pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym. Zatem płatnikiem zasiłku w 2019 r. będzie w tym przypadku ZUS.
Sprawdź w LEX: Zmiana danych płatnika składek >
Przykład
Marta W. i Wojciech K. są wspólnikami spółki jawnej. Nie przystąpili do ubezpieczenia chorobowego. Spółka planuje zatrudnić 10 pracowników od stycznia 2019 r. W tym przypadku liczbę ubezpieczonych należy ustalić na styczeń 2019 r., w którym to miesiącu zatrudnione osoby zostaną zgłoszone do ubezpieczenia chorobowego, ponieważ na dzień 30 listopada br. nie było żadnych osób zgłoszonych przez spółkę do tego ubezpieczenia.
Należy pamiętać, że jeżeli oddział ZUS rozpoczął wypłatę zasiłku przed dniem 1 stycznia, to kontynuuje tę wypłatę za nieprzerwany okres niezdolności do pracy w nowym roku kalendarzowym, nawet jeżeli od dnia 1 stycznia płatnik składek jest zobowiązany do wypłaty zasiłków swoim ubezpieczonym. W przypadku zmiany rodzaju pobieranego zasiłku po 1 stycznia, wypłaty kolejnego zasiłku dokonuje płatnik składek.
Przykład
Na dzień 30 listopada 2017 r. spółka partnerska zgłaszała do ubezpieczenia chorobowego 15 osób. Nie była więc uprawniona do wypłaty zasiłków w 2018 r. Obecnie w spółce pracuje 25 osób, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym. Na dzień 30 listopada 2018 r. liczba ubezpieczonych wyniesie więc 25 osób. Oznacza to, że firma będzie płatnikiem świadczeń w przyszłym roku. Jedna z pracownic, Joanna S. przebywa na zasiłku macierzyńskim od 9 listopada 2018 r. do 10 kwietnia 2019 r. Zasiłek ten wypłaca jej ZUS. Mimo, że od 1 stycznia 2019 r. spółka będzie uprawniona do wypłaty zasiłków, to ZUS w dalszym ciągu będzie wypłacał zasiłek macierzyński. Jego wypłatę rozpoczął bowiem przed 1 stycznia 2019 r.
Zmiana liczby ubezpieczonych w trakcie roku
Ustalenie płatnika zasiłku następuje na dany rok kalendarzowy. Jeśli więc w trakcie tego roku, po dniu 30 listopada, ulegnie zmianie liczba ubezpieczonych (zmniejszy się lub zwiększy) decydująca o tym, kto ma wypłacać zasiłek, zmiana płatnika nastąpi dopiero w kolejnym roku kalendarzowym.
Przykład
Spółka z o.o. z branży farmaceutycznej jest płatnikiem zasiłku w 2018 r. Liczba ubezpieczonych na dzień 30 listopada 2017 r. wyniosła 40 osób. Z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej w sierpniu 2018 r. spółka zredukowała zatrudnienie do 15 osób. Mimo to, do końca 2018 r. firma ta będzie wypłacać pracownikom zasiłki. Jeśli na dzień 30 listopada br. taki stan się utrzyma (nie przekroczy 20 ubezpieczonych), wówczas płatnikiem świadczeń w 2019 roku będzie ZUS.
Przykład
Pani Anna prowadzi działalność gospodarczą – usługi gastronomiczne. Na dzień 30 listopada 2017 r. do ubezpieczenia chorobowego było zgłoszonych 17 osób. Zatem w 2018 r. zasiłki wypłaca ZUS. W związku z rozwojem firmy, w okresie od lipca do września 2018 r. zostało zatrudnionych dodatkowo 10 osób, podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. W sumie więc pani Anna zatrudnia 27 osób. Jednak nie spowoduje to zmiany płatnika zasiłków. O ile na dzień 30 listopada 2018 r. do ubezpieczenia chorobowego będzie zgłoszonych ponad 20 osób, pani Anna będzie wypłacać zasiłki w 2019 r.
Ważne!
Płatnik zasiłków jest ustalany na dany rok kalendarzowy. Zmiana liczby ubezpieczonych w trakcie roku nie powoduje więc zmiany płatnika zasiłków.
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
Płaca minimalna w 2019 r. i wysokość innych świadczeń >
Nowe obciążenie wynagrodzeń - Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych >
Raport informacyjny - nowy obowiązek płatnika składek >
Zmiany w składkach ZUS przedsiębiorców >
Ulgi we wpłatach na PFRON - zmiany od 1 października 2018 r. >
Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.