Odpowiedź

Przepisy prawa regulujące zagadnienia dotyczące wypadku w drodze do i z pracy nie zawierają definicji początku i końca drogi. W tym zakresie pogląd ukształtowała zarówno doktryna, jak i orzecznictwo, ustalając, że droga z domu do pracy rozpoczyna się z chwilą przekroczenia przez pracownika drzwi domu (mieszkania) i kończy się w momencie przekroczenia bramy zakładu pracy.

Uzasadnienie

Stosownie do art. 57b ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – dalej u.e.r.f.u.s., za wypadek w drodze do lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednocześnie przepisy nie zawierają definicji początku i końca drogi. W tym zakresie pogląd ukształtowała zarówno doktryna, jak i orzecznictwo, ustalając, że droga z domu do pracy rozpoczyna się z chwilą przekroczenia przez pracownika drzwi domu (mieszkania) i kończy się w momencie przekroczenia bramy zakładu pracy. Droga z pracy do domu zaczyna się natomiast z chwilą opuszczenia bramy zakładu pracy i kończy z chwilą przekroczenia progu domu pracownika.

W przypadku, gdy pracownik jest właścicielem (współwłaścicielem) czy najemcą domu jednorodzinnego, w którym mieszka, jego drogę z pracy do domu zakończy przekroczenie progu domu.

Sąd Najwyższy w wyroku z 25.01.1980 r., III URN 59/79, stwierdził, że pracownik rozpoczyna drogę do pracy po przekroczeniu progu swego mieszkania, co w przypadku zamieszkiwania w budynku jednomieszkaniowym oznacza przekroczenie progu domu. Ponadto, jeśli posługuje się on własnym środkiem lokomocji, ochrona ubezpieczeniowa drogi obejmuje także czynności zmierzające do zabezpieczenia pojazdu – np. wstawienie samochodu do garażu (wyrok SN z 29.12.1952 r., III TR 444/1952). Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 25.10.1994 r. (II URN 39/94) wskazując, że fizycznym końcem drogi w budynku wielomieszkaniowym będzie przekroczenie progu mieszkania, a w przypadku budynku jednorodzinnego przekroczenie drzwi wejściowych.

W uchwale z 15.11.1978 r., III PZP 12/78, Sąd Najwyższy uznał, że wypadek w obrębie własnego obejścia, jakiemu uległ pracownik udający się do pracy po wyjściu z domu, jest wypadkiem w drodze do pracy. Oznacza to, że jeśli pracownik opuszcza własny dom, aby udać się do pracy, to znajduje się w drodze do pracy. Nie ma przy tym znaczenia, czy droga prowadzi przez jego nieruchomość, czy też jest drogą publiczną.

Dodajmy również, że do uznania drogi za drogę do lub z pracy nie wystarcza pokonywanie jej bez względu na miejsce docelowe, a istotną przesłanką jest opuszczenie miejsca zamieszkania lub miejsca pracy w określonym celu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 9.06.1998 r., III AUa 108/98). Pracownik musi mieć zamiar dotarcia do domu, pracy lub któregoś z miejsc wymienionych w art. 57b ust. 2 u.r.e.f.u.s.

Autor odpowiedzi: Grzegorz Łyjak
Odpowiedzi udzielono 12.09.2017 r.