Dlaczego przywództwo?

Kluczem do sukcesu w każdym przedsięwzięciu jest umiejętność skutecznego przewodzenia innym. Przyczyny wszystkich wzlotów i upadków tkwią w przywództwie, które jest zawsze początkiem zmian na lepsze. Umiejętności przywódcze determinują poziom sukcesu, jaki organizacja osiągnie.

Czynnikiem wymuszającym obecnie potrzebę wzrostu jakości przywództwa w Polsce jest przede wszystkim konieczność zwiększenia zaangażowania pracowników. Ma ono podstawowe znaczenie dla osiąganych przez firmy wyników w średnim i długim okresie, utrzymania kluczowego personelu oraz przyciągnięcia talentów posiadających niezbędne kompetencje. Zaangażowanie jest przede wszystkim uzależnione od tego, w jaki sposób bezpośredni przełożony przewodzi zespołowi, czy jest autentycznym i skutecznym liderem, czy dba o ludzi, jakie ma wartości i przekonania, jak się zachowuje, komunikuje i motywuje swoich pracowników. I tu najczęściej występują problemy. Menedżerowie średniego, a niejednokrotnie i wyższego szczebla, zazwyczaj nie posiadają wyuczonych umiejętności przywódczych gwarantujących wysoką motywację i efektywność zespołów. 

Czytaj: Przywództwo na trudne czasy – charyzma to za mało

Również wchodzący na rynek pracy młodzi ludzie oczekują dużo wyższej niż przeciętna obecnie jakości przywództwa, jasnej wizji, wyrazistych wzorców i dobrych otwartych relacji. Nie akceptują często dominujących w firmach autokratycznych form przywództwa. Od lidera oczekują wsparcia w rozwoju.

Pięć poziomów przywództwa

John C. Maxwell, światowej sławy ekspert i autor ponad 70 książek w dziedzinie przywództwa, stworzył klarowny model pięciu poziomów przywództwa, który ma pomóc innym w rozwoju tych umiejętności.

Poziom 1: Stanowiska – Przywileje

Jest to podstawowy, początkowy poziom przywództwa. Jedyny wpływ, jakim dysponuje lider, wynika tutaj z posiadanego tytułu. Pozostając na tym poziomie, otrzymuje on pewne prawa, korzysta z procedur, tradycji i schematów organizacyjnych. W tych rzeczach nie ma niczego pejoratywnego dopóty, dopóki nie stają się fundamentem władzy i wpływów, a te są bardzo słabym zamiennikiem umiejętności przywódczych. Prawdziwe przywództwo to jednak coś więcej niż posiadanie władzy i postępowanie według określonych procedur. Prawdziwe przywództwo to bycie osobą, za którą inni podążają z zadowoleniem i przekonaniem. Ludzie nie będą słuchali pozycyjnego przywódcy bardziej, niż to wynika z zakresu nadanej mu władzy. Będą zawsze robili tylko to, co muszą, i wtedy, kiedy muszą. Morale i rotacja pracowników zawsze będą niskie.

Poziom 2: Przyzwolenie – Relacje

Ludzie podążają za liderem, ponieważ tak chcą, bez względu na to, jaką ma nadaną władzę. Wiedzą, że zależy mu na nich i że to oni są jego głównym atutem. Przywództwo na tym poziomie opiera się na dobrych wzajemnych relacjach z pracownikami i partnerstwie w działaniu.

Zobacz: W mentoringu najważniejsi są ludzie

Na tym poziomie lider lubi ludzi, jest otwarty na nich, lubi pracować z nimi i im przewodzić. Podejmuje inicjatywę w budowaniu więzi i wzajemnego zaufania. Z jednej strony wymaga to wzajemnego zbliżenia, wspólnej pracy nad znalezieniem rozwiązań i odpowiedzi, a z drugiej – rozwoju poczucia wspólnych dążeń i celów. Na tym poziomie czas, energia i uwaga skupiają się na potrzebach i pragnieniach poszczególnych osób. Dobry lider włącza inne osoby w proces zarządzania i wspólnie pracuje z nimi, rozumiejąc, że przywództwo to nie wydawanie poleceń.

Poziom 3: Skuteczność – Wyniki

Ludzie podążają za liderem ze względu na to, co zrobił dla organizacji. Na tym poziomie zaczynają się dziać różne rzeczy – i są to rzeczy dobre. Zyski rosną. Morale jest wysokie. Rotacja ludzi jest mała. Potrzeby są zaspokajane, a cele osiągane. A całemu temu wzrostowi towarzyszy wielki rozpęd. Przewodzenie innym i wywieranie wpływu sprawiają przyjemność. Problemy są rozwiązywane przy minimalnym wysiłku. Ludzie regularnie otrzymują informacje o osiąganych wynikach. I tak naprawdę wyniki są głównym celem w całym działaniu.

Poziom 4: Rozwijanie ludzi – Nauka

Ludzie podążają za liderem, bo czują, że się rozwijają. Najlepszego lidera można rozpoznać po tym, że jego ludzie stale osiągają najlepsze wyniki. Przywódca jest wielki nie dlatego, że ma władzę, lecz z powodu swojej umiejętności upełnomocniania innych. Sukces bez sukcesora jest porażką. Głównym obowiązkiem lidera jest rozwijanie innych, by również potrafili wykonać jego pracę, co zapewni długookresowy wzrost.

Poziom 5: Autorytet – Reputacja

Ludzie podążają za liderem ze względu na to, kim on jest. Ten etap jest zarezerwowany dla przywódców, którzy poświęcili wiele lat na rozwijanie ludzi i organizacji. Tylko nielicznym to się udaje. Ci, którzy tego dokonają, są naprawdę wielcy. Jedynie poświęcenie całego życia na naprawdę dobre przywództwo pozwala znaleźć się na piątym poziomie.

Przywództwo można i należy rozwijać

Nauczenie się efektywnego przywództwa jest wielkim wyzwaniem, ale umiejętności przywódcze można rozwinąć. Przywództwo nie jest zarezerwowane tylko dla tych, którzy zostali obdarzeni talentami przywódczymi. Przywództwa należy się stale uczyć, jego rozwój to długotrwały proces, który wymaga cierpliwości, wytrwałości i świadomego działania. 

Dowiedz się więcej z książki
	W poszukiwaniu modelu przywództwa rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł

Każdy powinien opracować swoją własną definicję przywództwa na bazie swoich wartości, cech i sposobu działania. Rozwój powinien następować w sposób świadomy i zawsze z funkcją celu, tj. wiem, kim jestem, gdzie jestem, dokąd zmierzam oraz jak chcę i mogę tam dojść. I wreszcie, by się rozwijać, potrzebujemy wiedzy, doświadczenia, a także mentorskiego, coachingowego i trenerskiego wsparcia. W zależności od celu, jaki chce się osiągnąć, należy wybrać właściwe metody samodoskonalenia. Korzystając z doświadczeń innych, możemy uniknąć popełnienia błędów, oszczędzając dzięki temu czas. Konsekwentnie przez długie lata powinniśmy zdobywać wiedzę i wdrażać ją do swojej praktyki przywódczej i zarządczej. 

Pracownicy funkcji HR powinni stanowić ważne ogniwo pośredniczące w przepływie informacji między najwyższą kadrą zarządzającą, menedżerami i pracownikami, powinni dostrzegać potrzeby pracowników, ewentualne problemy związane z ich zaangażowaniem i czynniki na nie wpływające oraz proaktywnie proponować sposoby na zwiększenie motywacji pracowników.

Funkcja HR powinna budować wśród menedżerów świadomość, że to oni jako liderzy ponoszą pełną odpowiedzialność za swoje zespoły i ich zaangażowanie. Na tym nie można jednak poprzestać. To właśnie misją funkcji HR powinno być budowanie świadomości również na temat tego, czym jest skuteczne przywództwo, ukierunkowanie i wsparcie w rozwoju kompetencji przywódczych liderów i menedżerów.

Fragment artykułu pochodzi z Personelu Plus

Autorzy: Urszula Gąsior i Maciej Wiśniewski - członkowie The John Maxwell Team